รู้ก่อนดีกว่า !? สาเหตุและปัจจัยเสี่ยง ในการเป็นโรคข้อเข่าเสื่อม
โรคข้อเข่าเสื่อม (Knee Osteoarthritis)
โรคข้อเข่าเสื่อม (Knee Osteoarthritis) เป็นภาวะข้อต่อที่พบบ่อยซึ่งส่งผลกระทบต่อผู้คนหลายล้านคนทั่วโลก เป็นโรคความเสื่อมที่ส่งผลกระทบต่อหัวเข่าเป็นหลัก ทำให้เกิดอาการปวด ข้อตึง และการเคลื่อนไหวลดลง เพื่อการจัดการและป้องกันข้อเข่าเสื่อมอย่างมีประสิทธิภาพ จำเป็นต้องเข้าใจสาเหตุและปัจจัยเสี่ยง ในบทความนี้ เราจะเจาะลึกถึงสาเหตุที่ทำให้ข้อเข่าเสื่อมและปัจจัยที่สามารถเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะนี้ได้
โรคข้อเข่าเสื่อมเกิดจากอะไร?
โรคข้อเข่าเสื่อมมีสาเหตุหลักมาจากการสลายตัวของผิวข้อกระดูกอ่อนในข้อเข่า ผิวข้อกระดูกอ่อนเป็นเนื้อเยื่อเรียบลื่นที่ปกคลุมปลายกระดูก ช่วยให้เคลื่อนได้อย่างราบรื่นระหว่างการเคลื่อนไหว เมื่อกระดูกอ่อนเริ่มเสื่อมลง ทำให้เกิดภาวะข้อเข่าเสื่อม มีหลายปัจจัยที่สามารถส่งผลต่อการสลายตัวของกระดูกอ่อนนี้ได้
- อายุ
ปัจจัยหลักประการหนึ่งที่ทำให้เกิดโรคข้อเข่าเสื่อมคือความชรา เมื่อเราอายุมากขึ้น กระดูกอ่อนในข้อต่อของเราก็เริ่มเสื่อมลงตามธรรมชาติ การสึกหรอตามอายุนี้สามารถนำไปสู่ข้อเข่าเสื่อมได้ในที่สุด นั่นเป็นเหตุผลว่าทำไมข้อเข่าเสื่อมจึงพบได้บ่อยในผู้สูงอายุ
- การใช้ข้อมากเกินไปหรือการบาดเจ็บ
สาเหตุสำคัญอีกประการหนึ่งของข้อเข่าเสื่อมคือประวัติการใช้ข้อมากเกินไปหรือได้รับบาดเจ็บซ้ำๆ ที่ข้อเข่า ไม่ว่าจะจากการเล่นกีฬา การยกของหนัก หรือแม้แต่การทำงานของบางอาชีพ อาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะข้อเข่าเสื่อมได้ การบาดเจ็บ เช่น เอ็นฉีกขาด หรือกระดูกหักสามารถเร่งการสลายตัวของกระดูกอ่อนได้เช่นกัน
- โรคอ้วน
การมีน้ำหนักตัวที่มากเกินไปอาจเพิ่มความเครียด หรือเพิ่มภาระการแบกรับน้ำหนักให้กับข้อเข่าได้ แรงกดนี้สามารถเร่งความเสียหายของผิวข้อกระดูกอ่อน และเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดข้อเข่าเสื่อม การรักษาน้ำหนักให้อยู่ในระดับที่สมดุลจากค่า BMI ด้วยการควบคุมปริมาณในการรับประทานอาหาร เลือกทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย และการออกกำลังกายเป็นสิ่งสำคัญในการลดปัจจัยเสี่ยงนี้
- กรรมพันธุ์
หากคนในครอบครัวมีประวัติการเป็นโรคข้อเข่าเสื่อม คุณก็มีแนวโน้มในการเป็นโรคข้อเข่าเสื่อมได้ไวกว่าคนทั่วไป มีนักวิจัยมีการระบุรหัสทางพันธุกรรมเฉพาะ สำหรับคนที่มีแนวโน้มเป็นโรคข้อเข่าเสื่อมไวกว่าคนทั่วไป
- เพศ
โรคข้อเข่าเสื่อมพบได้บ่อยในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย มีปัจจัยด้านฮอร์โมน และความแตกต่างในโครงสร้างข้อต่อ ที่ส่งผลให้ผู้หญิงมีความเสี่ยงเพิ่มขึ้น
ปัจจัยเสี่ยงต่อโรคข้อเข่าเสื่อม
นอกจากสาเหตุหลักที่กล่าวข้างต้นแล้ว ยังมีปัจจัยเสี่ยงหลายประการที่สามารถเพิ่มโอกาสที่จะเป็นโรคข้อเข่าเสื่อมได้ การทำความเข้าใจปัจจัยเสี่ยงเหล่านี้ถือเป็นสิ่งสำคัญสำหรับทั้งการป้องกันและการแทรกแซงตั้งแต่เนิ่นๆ
- อาการบาดเจ็บที่เข่า
หากคุณเคยได้รับบาดเจ็บที่เข่ามาก่อน เช่น ผิวอ่อนกระดูกข้อบาดเจ็บ หรือเอ็นไขว้หน้าฉีกขาด (ACL) ส่งผลให้คุณมีความเสี่ยงสูงที่จะเป็นโรคข้อเข่าเสื่อม การฟื้นฟูสมรรถภาพที่เหมาะสม เช่นการทำกายภาพ และการดูแลติดตามหลังการบาดเจ็บเป็นสิ่งสำคัญมากในการลดความเสี่ยงที่จะเป็นโรคข้อเข่าเสื่อม
- ปัจจัยด้านอาชีพ
อาชีพบางอาชีพที่ต้องเคลื่อนไหวเข่าซ้ำๆ ทำให้เกิดการเสียดสีในข้อเข้าบริเวณผิวข้อกระดูกอ่อน หรือการยกของหนักอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดข้อเข่าเสื่อม บุคคลในวิชาชีพ เช่น การก่อสร้าง เกษตรกรรม และการผลิต มีแนวโน้มที่จะเกิดภาวะข้อเข่าเสื่อมนี้ได้มากกว่า
- กิจกรรมกีฬาและกรีฑา
การเล่นกีฬาที่มีแรงกระแทกสูงหรือกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับการวิ่ง กระโดด หรือบิดเข่า อาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะข้อเข่าเสื่อมได้ นักกีฬาควรมุ่งเน้นไปที่การป้องกันการบาดเจ็บและการปรับสภาพร่างกายที่เหมาะสมเพื่อลดความเสี่ยงนี้
- ความผิดปกติของกระดูก
ความผิดปกติของโครงสร้างข้อเข่า เช่น ขาโก่งหรือข้อเข่าเสื่อม อาจทำให้พื้นผิวข้อต่อสึกหรอไม่สม่ำเสมอได้ เมื่อเวลาผ่านไป สิ่งนี้สามารถนำไปสู่การพัฒนาข้อเข่าเสื่อมได้
- โรคทางเมตาบอลิซึม
โรคทางเมตาบอลิซึมบางอย่าง เช่น เบาหวาน และฮีโมโครมาโตซิส สามารถเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดข้อเข่าเสื่อมได้ การจัดการสภาวะเหล่านี้อย่างเหมาะสมถือเป็นสิ่งสำคัญในการลดผลกระทบต่อสุขภาพข้อต่อให้เหลือน้อยที่สุด
- เงื่อนไขทางการแพทย์อื่นๆ
เงื่อนไขเช่นโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์และโรคเกาต์อาจทำให้เกิดข้อเข่าเสื่อมได้ การจัดการโรคพื้นฐานเหล่านี้อย่างเหมาะสมถือเป็นสิ่งสำคัญในการลดความเสี่ยงของ OA
- ขาดการออกกำลังกาย
การใช้ชีวิตแบบอยู่ประจำอาจทำให้กล้ามเนื้อบริเวณข้อเข่าไม่แข็งแรง ทำให้มีความมั่นคงน้อยลง ข้อเข่ารับภาระหนักมากขึ้น และมีแนวโน้มที่จะได้รับบาดเจ็บและเป็นโรคข้อเข่าเสื่อมมากขึ้น การออกกำลังกายเป็นประจำและการออกกำลังกายเพื่อเสริมสร้างความแข็งแกร่งสามารถช่วยลดความเสี่ยงนี้ได้
โรคข้อเข่าเสื่อมเป็นภาวะที่พบบ่อยและมักสร้างความเจ็บปวดซึ่งส่งผลกระทบต่อบุคคลจำนวนมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่ออายุมากขึ้น แม้ว่าปัจจัยบางอย่าง เช่น อายุและพันธุกรรม อยู่นอกเหนือการควบคุมของเรา สถิติจากองค์การอนามันโลก (WHO) เมื่อปี พ.ศ. 2563 ที่ผ่านมา พบว่ามีผู้ป่วยโรคกระดูกและข้อเพิ่มขึ้นจาก 400 ล้านคนเป็น 700 ล้านคน โดยเฉพาะ ‘โรคข้อเข่าเสื่อม (Osteoarthritis)’
การทำความเข้าใจสาเหตุและปัจจัยเสี่ยงของข้อเข่าเสื่อมช่วยให้เราสามารถการป้องกัน และการจัดการได้ ด้วยการรักษาน้ำหนักให้แข็งแรง เคลื่อนไหวร่างกายอยู่เสมอ ป้องกันการบาดเจ็บ และรักษาโรคที่มีความเสี่ยงที่เป็นสาเหตุของโรคข้อเข่าเสื่อม เราสามารถลดความเสี่ยงและปรับปรุงสุขภาพข้อต่อโดยรวมของเราได้ หากคุณสงสัยว่าคุณอาจเป็นโรคข้อเข่าเสื่อมหรือมีความเสี่ยง สามารถปรึกษาทีมแพทย์จากเฮลท์ลิงก์คลินิกได้ที่
Facebook Fanpage :
Tel. :
LINE :
Locations :
เพื่อรับการประเมินและคำแนะนำเฉพาะบุคคลในการรักษาโรคข้อเข่าเสื่อมนี้อย่างมีประสิทธิภาพ
